Zwiększenie środków na rewitalizację i remediację terenów przemysłowych, transport publiczny, czy odnawialne źródła energii – to tylko niektóre postulaty, które powinny zostać dodane w proponowanym Krajowym Planie Odbudowy. – Apelujemy o wprowadzenie wskazanych poprawek. Dotychczasowe działania i środki mogą okazać się niewystarczające – mówi Łukasz Gibała, lider stowarzyszenia „Kraków dla Mieszkańców”, który złożył projekt rezolucji w tej sprawie.

Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności to program, który składa się z 54 inwestycji i 48 reform. Ma on na celu wzmocnić polskiej gospodarkę oraz sprawić, że będzie ona łatwiej znosić wszelkie kryzysy. Polska w tym celu otrzymała 158,5 mld złotych, w tym 106,9 mld złotych w postaci dotacji i 51,6 mld złotych w formie preferencyjnych pożyczek. Środki te, zgodnie z celami UE, przeznaczone zostaną na cele klimatyczne (42,7%) oraz na transformację cyfrową (20,85%).

Mimo dobrych założeń programu proponowane rozwiązania wymagają jednak dużej ilości korekt. Pierwszą z nich jest kwestia rewitalizacji i remediacji terenów poprzemysłowych. – W dokumencie przedstawiono tylko kilka terenów zanieczyszczonych wskutek wieloletniej działalności przedsiębiorstw państwowych, podczas gdy tego typu mniejszych lub większych obiektów na terenie całej Polski jest bardzo wiele – tłumaczy Gibała. Warto dodać, że obszary te nie są w wystarczającym stopniu zinwentaryzowane i zbadane oraz nie podejmuje się na ich obszarze działań remediacyjnych polegających na usunięciu lub unieszkodliwieniu występujących zanieczyszczeń, które bardzo często niekorzystnie oddziałują na zamieszkujących w bliskim sąsiedztwie ludzi.

Temat odnawialnych źródeł energii nie zawiera ambitnego i spójnego planu reform prowadzących do odblokowania potencjału rozwojowego OZE w Polsce, w szczególności w obszarze energetyki obywatelskiej i rozproszonej. – Należy usunąć nieuzasadnione bariery regulacyjne i administracyjne dla społeczności energetycznych, działających w zakresie energii odnawialnej – wyjaśnia Gibała. Co więcej, w proponowanym planie odbudowy kwestie transportu publicznego, czy też działań zwiększających szans na ochronę różnorodności biologicznej zostają pominięte. 

Dodatkowo, pomimo znacznych środków przeznaczonych na poprawę efektywności energetycznej, w KPO brakuje rozwiązań, które pozwoliłyby na skuteczną i trwałą redukcję emisji gazów cieplarnianych, zgodnie z celami unijnej strategii Fala Renowacji. – W przypadku budynków jednorodzinnych środki z KPO zostaną włączone do programu Czyste Powietrze. To niefortunny wybór, dopóki Czyste Powietrze wciąż wspiera finansowo instalację nowych kotłów węglowych, a ponadto dofinansowuje się również kotły na pellet. W Polsce nie ma ciągle standardów jakości tego paliwa ani środowiskowych norm jego produkcji – oznajmia Gibała. W KPO również nie uwzględniono problemu poprawy efektywności energetycznej budownictwa wielorodzinnego, w którym zamieszkuje dominująca część ludności miejskiej. 

– W dodatku, apelujemy również o zainicjowanie krajowego programu renaturyzacji i oczyszczania rzek, gdzie obecnie tylko około 15% jednolitych części wód charakteryzuje się dobrym stanem chemicznym. Kwestia stworzenia krajowego programu, dofinansowanego z funduszy UE, dedykowanego dla potrzeb rewitalizacji, rekultywacji i remediacji terenów zdegradowanych przez przemysł również wymaga konkretnych działań, gdyż dotychczas realizowane są one w Polsce nieprawidłowo, a wszelkie negatywne skutki zanieczyszczeń zrzucane są na samorządy – stwierdza Gibała. Stanowcze kroki powinny zostać podjęte także w zakresie odnawialnych źródeł energii i energetyki rozproszonej tak żeby ułatwić działania aktywnym obywatelom, prosumentom energii i społecznościom energetycznym.

Rezolucja zostanie poddana pod głosowanie prawdopodobnie pod koniec kwietnia.

AKTUALIZACJA (21.04.2021): rezolucja została przyjęta przez radę miasta