Zakończony właśnie 2023 rok to czas wytężonej pracy i zaangażowania setek osób w projekty Krakowa dla Mieszkańców. Przez ostatnie 12 miesięcy wspólnie działaliśmy na rzecz Krakowian: blokowaliśmy postępującą betonozę, walczyliśmy o ochronę zieleni, reagowaliśmy na urzędnicze absurdy, składaliśmy petycje i pisma interwencyjne. Miniony rok to też setki spotkań z mieszkańcami, ekspertami i aktywistami, żeby zmieniać nasze miasto na lepsze. Nie spoczywamy jednak na laurach – rok 2024 to czas na kolejne wyzwania!

Działamy dla mieszkańców

Nowy rok to czas wielu podsumowań i uporządkowania planów na przyszłość. Jako Kraków dla Mieszkańców zaangażowaliśmy się w ciągu ostatnich 12 miesięcy w wiele inicjatyw na rzecz naszego miasta, korzystając z różnorodnych, dostępnych nam do działania narzędzi. Na zaproszenie Krakowian byliśmy obecni wszędzie tam, gdzie rozstrzygały się spory dotyczące jakości życia w mieście, przeciwdziałania dalszemu zanieczyszczaniu naszego środowiska, postępującej betonozie czy rozwiązywaniu lokalnych problemów. Nie była dla nas istotna skala – działaliśmy i w sprawach dotyczących wszystkich mieszkańców, jak chociażby rozbudowa infrastruktury publicznego transportu, i w sprawach całkowicie lokalnych – jak budowa chodnika, doświetlenie przejścia dla pieszych czy pomoc w założeniu ogródka społecznego w danej wspólnocie.

Udało nam się wspólnie odnieść parę znaczących sukcesów. W 2023 roku złożyliśmy m.in. petycję w sprawie utworzenia cmentarza dla zwierząt. To bardzo istotny temat, który poparło ponad 6000 Krakowian. W ich imieniu petycję do prezydenta naszego miasta złożył Łukasz Gibała, lider Krakowa dla Mieszkańców wraz z miejską radną Małgorzatą Jantos, która od lat walczy w tej sprawie. Cmentarze dla zwierząt istnieją już w wielu dużych i mniejszych polskich miastach, chociażby w Łodzi, Bytomiu, pod Warszawą, Toruniem, Bydgoszczą czy Wrocławiem. W Krakowie nie ma ani jednego, a najbliższy znajduje się w Ropczycach, aż 1,5 godziny drogi od Krakowa. Stąd właśnie pomysł na naszą petycję, by cmentarz dla zwierząt pojawił się także i u nas. Wierzymy, że tak silna reprezentacja mieszkańców przekona w końcu prezydenta do podjęcia w tej sprawie działań – znalezienia odpowiedniego miejsca, gdzie będziemy mogli wreszcie z godnością pożegnać się z naszymi pupilami.

Działamy na rzecz mieszkańców i chcemy rozwiązywać ich problemy. W związku z tym w marcu zainicjowaliśmy akcję pod hasłem „Mapa Potrzeb”. Jej celem jest wysłuchanie i zebranie głosów Krakowian, ich potrzeb i pomysłów na miasto. Projekt realizowany wraz z Alternatywą Młodych dla Krakowa, czyli młodzieżową sekcją naszego stowarzyszenia powstał dlatego, że coraz więcej mieszkańców odnosi wrażenie, że decyzje zapadające na najwyższych stanowiskach w miejskich jednostkach nie uwzględniają codziennego życia zwykłych ludzi w Krakowie. Dlatego właśnie postanowiliśmy oddać im głos. Pomysły, sugestie i tematy zbieraliśmy na spotkaniach terenowych zorganizowanych właściwie we wszystkich częściach miasta oraz w formie online, za pośrednictwem dedykowanej strony internetowej www.mapapotrzeb.com. Na udostępnionej na niej interaktywnej mapie można zobaczyć wszystkie zgłoszone pomysły i zagłosować na te, które są w odczuciu każdego z nas najistotniejsze. Trafiają one potem do przeanalizowania i realizacji do współpracujących z nami prawników z Pogotowia Obywatelskiego, którzy już od 7 lat udzielają mieszkańcom bezpłatnej pomocy prawnej.

W minionym roku walczyliśmy także o dostęp do informacji publicznej, bo wierzymy, że wydawane przez urzędników decyzje i dysponowanie środkami pochodzącymi z miejskiego budżetu powinny być jasne i transparentne. Nie poddawaliśmy się, kiedy odmawiano nam odpowiedzi, tak było na przykład w kwestii ilości sprzedanych biletów na kontrowersyjne i oprotestowane przez wielu mieszkańców Igrzyska Europejskie czy wydatków na nową stronę internetową dla krakowskiego Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej. Na wniosek zainteresowanych mieszkańców dwukrotnie zwracaliśmy się do MPEC z pytaniem o koszty nowego portalu, niestety na zadane pytanie nie odpowiadano, jako powód podając, że nie jest to informacja o charakterze publicznym. Sprawa została więc przez Kraków dla Mieszkańców skierowana do sądu, bo w naszym odczuciu Krakowianie mają prawo wiedzieć, na co przeznacza się ich pieniądze. Końcem września Wojewódzki Sąd Administracyjny wydał zwycięski dla nas wyrok – MPEC dopuścił się bezczynności nie odpowiadając na pytanie o koszty poniesione na stworzenie nowej strony internetowej. Na udzielenie informacji publicznej, do czego przedsiębiorstwo zostało zobowiązane, nadal czekamy.

Działaliśmy też w sprawach znacznie bardziej lokalnych. Radni Krakowa dla Mieszkańców złożyli na przykład projekt uchwały, blokujący sprzedaż XIX-wiecznej remizy strażackiej w dzielnicy Podgórze. Chodziło konkretnie o gminne budynki przy ul. Zamoyskiego, które na wniosek prezydenta miały zostać sprzedane. Chociaż obiekty wpisano nawet do gminnej ewidencji zabytków, deweloperzy mogliby wykorzystać je na cele mieszkalne, na co pozwala obowiązujący w tym miejscu miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Na prośbę mieszkańców i radnych dzielnicy włączyliśmy się w działania mające na celu ochronę cennych obiektów, przygotowując projekt uchwały unieważniającej dawną decyzję o sprzedaży. Chcieliśmy, żeby przeprowadzono konsultacje społeczne, a miejsce wykorzystano w sposób służący lokalnej społeczności. Ostatecznie przyjęto podobną do naszej uchwałę, cel udało się więc osiągnąć. Sukces odnieśliśmy też z inną uchwałą, która ma chronić małe, zanikające sklepiki osiedlowe, dla których ma zostać rozszerzony zakres działania programu wsparcia dla branż chronionych i zanikających.

Siła głosu w petycjach

W 2023 roku przygotowaliśmy także 8 nowych petycji, które łącznie podpisało prawie 20 000 osób. Działaliśmy w różnych sprawach, chociaż na pierwszym planie była ochrona terenów zielonych przed zniszczeniem i zabetonowaniem. Pomagaliśmy mieszkańcom różnych dzielnic: Wzgórz Krzesławickich, Grzegórzek czy Prądnika Czerwonego.

W kwietniu walczyliśmy m.in. o utworzenie parku leśnego XXL „Dolina Prądnika”, żeby ochronić ten teren zielony przed deweloperami. Z problemami wynikającymi z postępującej zabudowy i nienadążającym za nią rozwojem infrastruktury mierzy się właściwie całe miasto, ale to na północy Krakowa w szczególności brakuje odpowiedniej wielkości parku. Teren położony na Prądniku Białym to jedno z niewielu już miejsc nienaruszonych zabudową mieszkaniową, dlatego tak ważne były wspólne działania na rzecz zabezpieczenia tych naturalnych płuc dla miasta.

Szczególnie intensywnie działaliśmy w zeszłym roku w związku z budową nowej linii tramwajowej do Mistrzejowic. Zapowiedziana wycinka na masową skalę spotkała się z licznymi protestami ze strony Krakowian, a w obronę zieleni włączyli się nie tylko mieszkańcy okolic. Braliśmy udział w protestach i spotkaniach informacyjnych, pisaliśmy pisma interwencyjne i interpelacje, nagłaśnialiśmy temat w mediach, a naszą petycję w sprawie uratowania 1059 drzew podpisało rekordowe ponad 8000 osób. Przeznaczone do wycinki drzewa nierzadko sadzili przed wieloma laty sami mieszkańcy – to więc nie tylko kwestia ekologii, ale i poszanowania historii dzielnicy i jej społeczności. Nasze działania w związku z tą inwestycją zaczęły się już zresztą wcześniej, bo jeszcze w 2019 roku w sprawie procedowanego wtedy projektu interweniował radny Łukasz Gibała. Od tego czasu złożyliśmy w tej sprawie 5 interpelacji skierowanych do prezydenta Krakowa, braliśmy udział w licznych spotkaniach i konsultacjach i wielokrotnie poruszaliśmy ten temat w debacie publicznej. Zawsze byliśmy za rozwojem infrastruktury komunikacji miejskiej, ale nie kosztem tak ogromnej ilości zieleni i nie rozbudowując jednocześnie pasy drogowe dla samochodów. Pomimo tak licznego zaangażowania mieszkańców ich głosy pozostały przez urzędników niewysłuchane, a planów co do wycinki nie zmieniono.

Pomagaliśmy także mieszkańcom Czyżyn, gdzie urzędnicy dopuścili do możliwości zabetonowania kolejnych zielonych działek obok Parku Lotników. Pomiędzy ulicami Bora Komorowskiego, Stella Sawickiego i aleją Jana Pawła II rozpoczęto budowę drogi do Małopolskiego Centrum Nauki Cogiteon, przeciwko czemu od dłuższego czasu protestowali mieszkańcy, którzy obawiają się, że budowa drogi otworzy deweloperom możliwość dalszej zabudowy zielonego obecnie terenu. Te podejrzenia potwierdza też wyłożony do wglądu projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Czyżyny Zachód” umożliwiający zabudowę mieszkaniową i usługową. To rejon, który w ostatnim czasie bardzo mocno ucierpiał, dlatego działaliśmy żeby jego mieszkańcy nie stracili ostatniego terenu zielonego.

Zaangażowaliśmy się w minionym roku również w inne tematy związane z ochroną krakowskiej przyrody. Na początku lipca, w związku z katastrofą ekologiczną na rzece Wildze, uruchomiliśmy petycję nawołującą do stworzenia krakowskiego systemu monitoringu rzek. Gdyby taki monitoring funkcjonował, to skażenie zostałoby wykryte znacznie szybciej, a aktywiści nie musieliby wyławiać tysięcy śniętych ryb z wody. Nie byłoby też większych problemów z wytropieniem, gdzie konkretnie do skażenia doszło, a w związku z tym – ze znalezieniem sprawcy. Przez nasze miasto przepływa wiele mniejszych lub większych rzek: Białucha, Dłubnia, Drwinka czy Rudawa, w których w ostatnich latach dochodziło do masowych zanieczyszczeń. Takie zdarzenia stanowią poważne zagrożenie nie tylko dla mieszkających w okolicy zwierząt, ale także i dla ludzi. Domagamy się więc realizacji naszej uchwały w tej sprawie, podjętej przez radę miasta w 2022 roku, która obliguje prezydenta do stworzenia systemu monitoringu rzek w Krakowie.

Ochrona środowiska to nie jest jedyny temat, który poruszaliśmy w 2023 roku. Działaliśmy także w sprawie rozbudowy komunikacji miejskiej do intensywnie rozwijającego się Złocienia. Sprowadza się tam coraz więcej mieszkańców, we wrześniu otwarto szkołę podstawową, ale nadal brakuje dobrej komunikacji z innymi dzielnicami. W okolicach tworzą się ogromne korki, ponieważ samochód to właściwie jedyny dostępny w tym miejscu środek transportu. Braliśmy udział w lokalnych konsultacjach społecznych, ale postanowiliśmy też przygotować petycję w sprawie jak najszybszego rozpoczęcia budowy linii tramwajowej do Złocienia.

W ostatnim czasie przygotowaliśmy także petycję do premiera i rządu z apelem o szybkie podjęcie działań i wprowadzenie zmian w przepisach umożliwiających samorządom wprowadzanie zakazów sprzedaży oraz używania petard i innych środków pirotechnicznych. Coraz częściej ze sprzedaży fajerwerków rezygnują prywatne biznesy, ale uważamy, że należy całkowicie uniemożliwić ich sprzedaż. Dostępnych jest wiele alternatyw, jak choćby pokazy laserowe. Przeciwko fajerwerkom jest wiele argumentów – zanieczyszczanie środowiska opadającymi szkodliwymi substancjami, niebezpieczeństwo dla zwierząt domowych i dzikich.

Dodatkowo musimy raz jeszcze wspomnieć o naszym długofalowym projekcie – petycji w sprawie utworzenia cmentarza dla zwierząt. W dniu złożenia jej do prezydenta Krakowa pod naszym postulatem dotyczącym utworzenia w naszym mieście cmentarza dla naszych pupili podpisało się ponad 6000 osób, którym zależy na odpowiednim i godnym pożegnaniu swojego pupila. Na ten moment czekamy na ruch prezydenta w tej sprawie, potrzebne jest wyznaczenie miejsca, w którym cmentarz mógłby powstać.

Setki spraw w Pogotowiu Obywatelskim

Miniony rok to także setki spraw, w których działało Pogotowie Obywatelskie, czyli prawnicy pracujący w naszym stowarzyszeniu. Działają wszędzie tam, gdzie mieszkańcy potrzebują porady prawnej związanej z urzędniczymi decyzjami, wyjaśnienia obowiązujących przepisów lub rozwiązania jakiegoś problemu. Udzielają bezpłatnych porad prawnych i interweniują w sprawach zgłaszanych przez Krakowian. 

W 2023 roku podjęliśmy w ramach Pogotowia Obywatelskiego prawie 2 tysiące interwencji na rzecz mieszkańców – pojawialiśmy się na spotkaniach informacyjnych i konsultacjach społecznych z urzędnikami, udzielaliśmy porad telefonicznie, emailowo, w siedzibie naszego biura i w terenie, ale przede wszystkim wysyłaliśmy do miejskich jednostek pisma z prośbami o wyjaśnienia lub interwencje.

Nie sposób wymienić wszystkie tematy, w których w ubiegłym roku działali nasi prawnicy. Do najważniejszych z nich należały: sprawdzanie pozwoleń na wycinki i budowy, interwencje związane z miejskim transportem, zmiany w organizacji ruchu i zapewnianie bezpieczeństwa pieszym, sprawdzanie legalności billboardów, doposażanie miejskich parków i placów zabaw, zgłaszanie uwag do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, pomoc socjalna i sprawy związane z dostępnością mieszkań dla potrzebujących czy analizowanie umów i innych dokumentów miejskich. Nierzadko na zaproszenie mieszkańców pojawialiśmy się też na miejscu interwencji, jak na przykład w temacie wiecznie zalewanej ul. Poniedziałkowy Dół, fatalnego stanu dróg i infrastruktury w Sidzinie lub Tyńcu czy w związku z wycinką drzew pod nową linię tramwajową do Mistrzejowic.

Interpelacje radnego

W części ze zgłaszanych przez mieszkańców problemów potrzebna była interwencja radnego miasta. Lider naszego stowarzyszenia Łukasz Gibała wystosował więc w ubiegłym roku 126 interpelacji. Ich tematyka była różnorodna, a tematy związane zarówno ze sprawami ogólnomiejskimi, jak i dotyczące konkretnych lokalnych spraw. I w tym przypadku możemy się pochwalić kilkoma sukcesami – z problemami i w wielu przypadkach proponowanymi przez nas rozwiązaniami udało się trafić zarówno do miejskich urzędników, jak i do szerszej, medialnej publiczności.

Na początku 2023 roku ponownie poruszyliśmy m.in. problemy zaniedbanej kładki na Bagrach, łączącej ul. Morawiańskiego z ul. Bagrową. Na efekty musieliśmy poczekać aż kilka miesięcy, ale wreszcie w październiku udostępniono mieszkańcom wyremontowaną kładkę. Chociaż konstrukcja nadal jest wyjątkowo stroma, to udało się ją znacznie odnowić. Pojawiła się także szyna dla rowerów.

Interpelacje naszych radnych wielokrotnie dotyczyły kwestii środowiska naturalnego i ochrony przed nadmierną zabudową deweloperską. Udzielaliśmy się w kwestiach kontrowersyjnego wciskania nowych budynków na skrawkach miejskiej zieleni (jak chociażby w przypadku zabudowy wewnątrz kwartału przy ul. Piłsudskiego), nadmiernych wycinek drzew, a ostatnio – w sprawie betonowej kładki na wałach Rudawy. Zwracaliśmy też uwagę na problemy mieszkańców dzielnic położonych poza centrum, jak choćby Sidziny, Tyńca czy Złocienia.

Dwukrotnie (w maju i sierpniu 2023 roku) działaliśmy także w sprawie ogromnego zanieczyszczonego terenu w okolicach ul. Nad Drwiną. Okoliczni mieszkańcy z zaniepokojeniem zgłaszali nam pogarszający się stan środowiska w tym miejscu i narastające hałdy śmieci – lodówek, mebli, chemicznych farb i lakierów, a nawet materiałów budowlanych. Z powodu bezprawnego przejęcia działek MPO przez kilka lat nie mogło posprzątać nielegalnego wysypiska, aż w końcu, pod naporem interwencji i naszych interpelacji, z końcem 2023 roku udało się ruszyć z likwidacją tego wysypiska.

Interweniowaliśmy również w kwestiach związanych z transportem. Zajęliśmy się m.in. uciążliwym tematem hulajnóg elektrycznych rozrzucanych wzdłuż chodników, a w skrajnych przypadkach – lądujących nawet w rzece. Apelowaliśmy o egzekwowanie obowiązujących przepisów i zaplanowanie działań mających na celu rozwiązanie ogromnego problemu z nieprawidłowym parkowaniem hulajnóg prywatnych operatorów. Poruszyliśmy również kwestię możliwości przeprowadzenia kampanii edukacyjnej mającej na celu wskazywanie, w jaki sposób korzystać z hulajnóg z poszanowaniem obowiązującego prawa. Wśród tematów do interpelacji często pojawiały się też problemy związane z planowanymi lub wykonywanymi pracami nad tworzeniem linii tramwajowych, koniecznością zadbania o ścieżki dla rowerzystów czy obnażające absurdy zaproponowanych przez urzędników przepisów. Mieszkańcy dopatrzyli się m.in. unikalności ul. Wrocławskiej – jest to jedyna w naszym mieście ulica, przy której po dwóch stronach jezdni obowiązują inne strefy płatnego parkowania z różnymi kwotami za godzinę postoju, a odpowiedzialna za to jednostka nie ma zamiaru zmienić zaproponowanego przez siebie podziału. Jeden ze współpracujących z nami działaczy miejskich Łukasz Puła został przez urzędników posądzony o rzekome przywłaszczenie sobie miejskiego mienia – małej architektury zainstalowanej na trasie rozpoczętej w tym roku budowy nowej linii tramwaju do Mistrzejowic. Chodziło konkretnie o kosze na śmieci, ale też ławki czy stojaki na rowery, które miały być zutylizowane w związku z budową, gdyby nie postawa działacza. Udało mu się zabezpieczyć część z koszy i trafiły one do ponownego użytku dla mieszkańców Prądnika Czerwonego, gdzie były pierwotnie zainstalowane w ramach zwycięskiego projektu z budżetu obywatelskiego.

Niestety w interpelacjach często musieliśmy także wskazywać na kontrowersje i nieprawidłowości w miejskich jednostkach. Najczęściej poruszaliśmy problemy w Miejskim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym. Dotyczyły zarówno braków kadrowych, jak i regularnych skarg na nieprawidłowe traktowanie pracowników spółki. Pytaliśmy również prezydenta o stan zatrudnienia we wszystkich miejskich jednostkach.

Również w interpelacjach staraliśmy się poruszać problemy osób z niepełnosprawnościami w naszym mieście. Działaliśmy na rzecz zmian w przepisach dotyczących przewozu w komunikacji miejskiej – kierowcy z powodu braku odpowiednich zapisów odmawiali osobom korzystającym z elektrycznych wózków inwalidzkich wstępu na podkład autobusów i tramwajów. Dzięki zainicjowanej przez nas debacie i nagłośnieniu tej dyskryminacji problem udało się rozwiązać. Zwracaliśmy się też do prezydenta z prośbą o wyjaśnienia, czy miejskie jednostki i urząd są dostosowane do potrzeb osób mających problemy z poruszaniem się, interweniowaliśmy również w sprawie braku odpowiedniej ścieżki ewakuacyjnej wzdłuż nowych torów dla tramwaju prowadzącego do Górki Narodowej. Początkowo urzędnicy nie widzieli w tej inwestycji żadnych problemów, jednak wykonana kilka tygodni później ścieżka pokazuje, że warto było walczyć i o tę sprawę.

W listopadzie głośno zrobiło się o naszych działaniach przeciwdziałających notorycznym przypadkom łamania prawa poprzez palenie papierosów na przystankach miejskiej komunikacji i w ich bliskim sąsiedztwie. Okazało się niestety, że wielu Krakowian nadal nie wie, że w mieście obowiązuje zakaz palenia nie tylko na przystankach, ale również w obrębie 15 metrów od wiaty. Interpelacja radnego Łukasza Gibały w tej sprawie, w której apelował o przeprowadzenie społecznej akcji edukacyjnej, wywołała w mediach i przestrzeni publicznej sporą dyskusję, trafiając z tematem do wielu zainteresowanych kwestią zanieczyszczenia i zdrowia mieszkańców. W ostatnim czasie rozgłos medialny uzyskała także sprawa edukacji i społecznej równości – zgłosili się do nas z prośbą o pomoc rodzice krakowskich uczniów szkół podstawowych, którzy zwracali uwagę na nierówne w ich odczuciu traktowanie dzieci związane z różnicami w wysokości opłat za obiady na szkolnych stołówkach. W tej sprawie także interweniujemy, bo nie ma naszej zgody na takie rozbieżności. Na odpowiedź od prezydenta jeszcze czekamy.

Współpraca ponad podziałami

W minionym 2023 roku pokazaliśmy również znowu, że potrafimy działać ponad klubowymi i partyjnymi podziałami. Współpracowaliśmy m.in. z miejskim radnym Dominikiem Jaśkowcem oraz posłanką Lewicy Darią Gosek-Popiołek na rzecz powstania całodobowego punktu profilaktyki intymnej dla kobiet i mężczyzn. Wzorem innych dużych polskich miast chcieliśmy, żeby i w Krakowie powstało miejsce, w którym w dowolnej chwili, 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu będzie można bezpłatnie uzyskać poradę lekarską w zakresie zdrowia intymnego od lekarzy, którzy nie zasłonią się tzw. klauzulą sumienia.

Wspólnie działaliśmy także na rzecz edukacji. Z inicjatywą wyszli krakowscy radni, wraz z Łukaszem Gibałą z naszego stowarzyszenia także Dominik Jaśkowiec oraz eksperci ds. szkolnictwa. Apelowaliśmy o wprowadzenie w krakowskich szkołach pilotażowego projektu „Szkoła z sensem”, wprowadzającym nowoczesne metody nauczania. Inicjatywę na początku można byłoby wprowadzić w 10 placówkach na terenie miasta, a w przyszłości rozciągnąć nawet na obszar całego kraju. Chociaż reforma edukacji to wyzwanie przede wszystkim dla władz centralnych, ponieważ nie da się zreformować systemu edukacji z poziomu Rady Miasta Krakowa czy prezydenta miasta, to i na naszym polu należy działać tak, żeby krakowskie szkoły stawały się coraz bardziej nowoczesne, przyjazne, nastawione na współpracę i dostosowane do wymagań współczesności.

Połączyliśmy siły także w kwestii  problemu smrodu od lat doskwierającego mieszkańcom południowo-wschodnich dzielnic miasta. Chociaż o tej uciążliwości mówi się sporo, a świadomość problemu mają nawet władze miasta, sprawa jest nadal nie rozwiązana. W związku z tym, domagając się zdecydowanych działań władz miasta, wykorzystaliśmy najmocniejsze, dostępne nam narzędzia. Złożyliśmy dzięki naszym radnym projekt uchwały obligującej prezydenta do podjęcia realnych działań na rzecz rozwiązania problemu ze smrodem, przygotowaliśmy też projekt rezolucji w tej sprawie, skierowanej do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Apelowaliśmy też o przedstawienie dotychczasowych działań mających na celu rozwiązanie problemu oraz zapowiedź tego, co będzie z tym dalej robione. Zmiany w prawie potrzebne są również na poziomie ogólnopolskim, dlatego w sprawie działała z nami krakowska posłanka Daria Gosek-Popiołek. Obecnie nie ma ani odpowiednich norm, ani narzędzi do przeciwdziałania smrodowi, wiele jeszcze więc jest do zrobienia.

Wydarzenia i spotkania

2023 rok obfitował również w przygotowywane przez nas wydarzenia. Największe z nich – czerwcowy Psiemarsz, czyli marsz wszystkich krakowskich psiaków – przyciągnęło ponad 500 właścicieli zwierząt wraz z ich pupilami. Konkursy z nagrodami, pokazy oraz spotkania z psimi ekspertami odbywały się w radosnej, rozszczekanej atmosferze. Zabawa była wyśmienita, nie pozostało nam więc nic innego niż przychylić się do Waszych próśb i postanowić, że tak udane wydarzenie trzeba będzie kiedyś powtórzyć!

Z ubiegłoroczną zimą pożegnaliśmy się na sportowo, marcowym wydarzeniem o nazwie „Rowerowe powitanie wiosny w Krakowie!”. Razem z nami przejechaliście spory kawałek – spod Muzeum Narodowego przez Bulwary Wiślane wyruszyliśmy do Tyńca, gdzie w miłej atmosferze odpoczywaliśmy na inauguracyjnym pikniku. 

Zarówno wiosenna, jak i letnia edycja wymiany sąsiedzkiej przyniosły okazje do przejrzenia szaf i zakamarków, by dać drugie życie niepotrzebnym już przedmiotom. Przez nasze biuro przewinęła się masa ubrań, książek i przeróżnych drobiazgów, które zamiast zalegać na półkach czy w piwnicach, mogły posłużyć komuś innemu, a uczestnicy wymiany oprócz skarbów z drugiej ręki do domu zabrali też rozdawane przez nas kwitnące sadzonki roślin doniczkowych.

Dzięki akcjom sprzątania razem sprawiliśmy, że nasze miasto stało się piękniejsze. Pierwszego dnia wiosny przez kilka godzin oczyszczaliśmy Młynówkę Królewską ze zgromadzonych na dzikim wysypisku odpadów, które wypełniły ponad sto studwudziestolitrowych worków! Na kolejną akcję sprzątania nie czekaliśmy długo, bo jeszcze w kwietniu zabraliśmy się za odpady zalegające w Dolinie Prądnika. Nie obyło się bez kilku przemoczonych butów, ale było warto! Dzięki wsparciu mieszkańców i wolontariuszy, którzy wpadli nam pomóc, udało się rozbroić kilka potężnych tam śmieciowych. Jesienią, uzbrojeni w worki i rękawiczki, ponownie zawitaliśmy na Młynówkę. Tym razem w sprzątaniu pomagał nam fan terenów rekreacyjnych – Bohdan Tomczykiewicz, który jakiś czas wcześniej odwiedził wszystkie krakowskie parki i zrobił ich ranking. W Zaduszki postanowiliśmy natomiast zadbać o miejsca pamięci, odwiedziliśmy więc cmentarz Podgórski, by posprzątać zaniedbane, zapomniane groby i zapalić na nich symboliczny znicz. Zimą na prośbę Mieszkańców spontanicznie walczyliśmy z zaspami śnieżnymi, odśnieżając przystanki autobusowe pod Biprostalem i Kinem Kijów, co mogli docenić szczególnie pasażerowie komunikacji miejskiej.

Dowiedz się więcej, pytaj i dyskutuj

Duża część osób śledzących nasze media społecznościowe to Mieszkańcy niezwykle zaangażowani w miejskie sprawy. Nic więc dziwnego, że tak wielu z Was brało udział w wykładach i debatach, których w ciągu ubiegłego roku udało nam się przygotować całkiem sporo. W lutym działacz Alternatywy Młodych dla Krakowa Łukasz Puła poprowadził pełne celnych wskazówek warsztaty „Napisz zwycięski projekt do Budżetu Obywatelskiego!”. W marcu w naszym biurze mieliście okazję spotkać się z radnymi dzielnicowymi, którzy opowiadali, na czym polega ich praca, dlaczego warto bezpośrednio włączyć się w działania na rzecz swojej okolicy i w jaki sposób zostać radnym dzielnicowym.

Niesłabnącym zainteresowaniem cieszył się organizowany razem z Alternatywą Młodych dla Krakowa cykl spotkań z ekspertami MIASTO AKADEMIA, których formę stanowiły głównie wykłady z elementami debaty. Sala niemal pękała w szwach podczas wykładu „Czym jest miasto 15-minutowe?”, przeprowadzonego w lutym przez profesora Pawła Kubickiego. Ten znany miejski socjolog i antropolog kultury na przykładzie Paryża i Barcelony wyjaśniał, na czym polegają nowe koncepcje transformacji miast oraz jak mogą one wpływać na życie mieszkańców. Nie zabrakło emocji, celnych pytań i wyczerpujących odpowiedzi. Prof. Pawła Kubickiego mogliście też spotkać w kwietniu, na wykładzie „Jak globalizacja zmienia miasto? Kraków jako miasto globalizujące się”. We wrześniu mieliście okazję wysłuchać wykładu „Jak projektuje się w Holandii”. Pracujący w Amsterdamie urbanista Maciej Górz tłumaczył pojęcia takie jak bulwar, klinkier, woonerf czy kran i opowiadał, co sprawia, że współczesna holenderska ulica nie pełni wyłącznie funkcji wyłącznie komunikacyjnych, lecz jest też miejsce do przebywania, grę w piłkę, piknik z sąsiadami i sadzenie roślin. Na listopadowym wykładzie „Spółki miejskie – bohaterowie naszej codzienności?” doktora ekonomii i badacza spółek dra Krzysztofa Wąsowicza rozmawialiśmy o zadaniach i roli miejskich spółek, a także związanych z nimi problemach i wyzwaniach. W grudniu postanowiliśmy natomiast omówić temat hałasu. Rozmawialiśmy o tym, skąd biorą się niepożądane dźwięków, na czym polega ich szkodliwość i jakie są najskuteczniejsze sposoby na ich zwalczanie. Wykład „Zrozumieć hałas” poprowadził specjalista z zakresu inżynierii dźwięku, percepcji dźwięku i ochrony środowiska prof. dr hab. inż. Piotr Kleczkowski. 

Dla fanów zaciekłych dyskusji idealnie sprawdziły się cykliczne spotkania Alternatywy Młodych dla Krakowa z cyklu „Czerwony Mikrofon”. Zgodnie z ich ideą każdy z przybyłych w dowolnym momencie może zabrać głos, by zadać pytanie uczestnikom. Wiosną odbyły się dwa takie wydarzenia: w marcu debatowaliśmy o polityce rowerowej miasta i infrastrukturze niezbędnej dla miłośników jazdy na jednośladach, natomiast w maju, w debacie „Kraków młody duchem”, skupiliśmy się na polityce młodzieżowej. Trzeci raz przy „czerwonym mikrofonie” spotkaliśmy się z Wami w październiku i ścierając poglądy na temat polityki mieszkaniowej, staraliśmy się znaleźć odpowiedź na pytanie: mieszkanie prawem czy towarem?

Wśród poruszanych przez nas tematów nie zabrakło również kwestii związanych z żywieniem i ekologią. Podczas wiosennej prelekcji „W drodze do ZERO WASTE: jak być #zerowaste w mieście?” wyjaśnialiśmy, co można zrobić, by na co dzień generować mniej odpadów i żyć w sposób bardziej przyjazny dla środowiska. Latem zorganizowaliśmy debatę „Kraków. Jaka przyszłość czeka żywność – wyzwania dla samorządu, nauki i społeczeństwa”, w trakcie której omawialiśmy zagadnienia związane z ograniczaniem i eliminacją w diecie produktów odzwierzęcych.

W połowie 2023 roku ruszył podcast Krakowa dla Mieszkańców! Od lipca wypuściliśmy już 16 odcinków, w których razem z zaproszonymi gośćmi rozmawialiśmy na przeróżne tematy związane z miastem i jego mieszkańcami.

Waszym zainteresowaniem cieszyły się również przygotowane przez nas materiały edukacyjne i informacyjne, takie jak ebook o muralach na Kazimierzu, plakaty dotyczące prawidłowego dokarmiania ptaków oraz stworzony razem z behawiorystami z Dog Alert poradnik „Jak zabezpieczyć psa przed Sylwestrem”.

Spacerując po Krakowie

Wycieczki tematyczne są znakomitą metoda na dowiedzenie się czegoś więcej o historii i kulturze naszego miasta w nietuzinkowy sposób, nic więc dziwnego, że miejsca na takie bezpłatne wydarzenia zapełnialiście w ciągu kilku dni czy nawet godzin od otwarcia zapisów. W maju razem z Alicją Zioło z „Chodźże na wycieczkę” odkrywaliśmy sekrety krakowskiego street artu, natomiast w czerwcu ta wybitna przewodniczka zabrała nas na oprowadzanie po magicznym Podgórzu. Pod koniec listopada pod przewodnictwem Alicji mogliśmy poczuć niezwykły klimat młodopolskiej wsi, gdy w pięknych Bronowicach podążaliśmy śladami „Wesela”.

Jesień to też idealny czas na opowieści wywołujące ciarki na plecach, dlatego we wrześniu i październiku zorganizowaliśmy dwie niesamowicie klimatyczne wycieczki: Mroczny Kraków (której przewodnikiem był Maciej Osika) oraz Kryminalny Kraków (poprowadzona przez Wojciecha Zabielskiego). Uczestnicy tych intrygujących spacerów tematycznych mogli zaznajomić się z fascynującymi, choć niezbyt przyjemnymi aspektami naszego miasta, poznać miejsca owiane tajemnicą, a także mniej lub bardziej znane historie budzące grozę.

Warto pomagać!

Nawet drobne gesty potrafią zmienić świat na lepsze, dlatego niemałą część naszego czasu i energii staraliśmy się włożyć w pomaganie innym. Jak co roku nasi działacze dołączyli do grona wolontariuszy Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, a pierwszego listopada kwestowali na rzecz odnowy zabytkowych nagrobków cmentarza Rakowickiego. Dołożyliśmy naszą cegiełkę do zbiórki najpotrzebniejszych artykułów dla dotkniętych trzęsieniem ziemi mieszkańców Syrii i Turcji. Niejeden raz udało nam się wesprzeć krakowskie placówki i organizacje, w tym Wspólnotę Emaus, świetlicę Amaltea czy podopiecznych Centrum dla Niewidomych i Słabowidzących, a także współfinansować nagrody dla dzieci startujących w zawodach sportowych i konkursach.

Grudzień upłynął w iście mikołajkowym nastroju. Szóstego grudnia nasz lider wywoływał uśmiech na twarzach Krakowian, częstując Mieszkańców mandarynkami. Świąteczne prezenty otrzymali od nas między innymi seniorzy z jednego z krakowskich Domów Pomocy Społecznej oraz maluchy przebywające pod opieką Małopolskiego Hospicjum dla Dzieci. Włączyliśmy się w akcję Mikołajki – Studenci Dzieciom i podarowaliśmy paczki pełne różnorodnych puzzli do Centrum Autyzmu i Całościowych Zaburzeń Rozwojowych w Krakowie. Przekazaliśmy też 100 świątecznych kocyków dla dzieci z Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego.

Oczywiście w ciągu ubiegłego roku nie zapominaliśmy o zwierzętach. Kilkukrotnie organizowaliśmy zbiórki karmy oraz akcesoriów dla psów i kotów przebywających pod opieką schroniska Psie Pole w Racławicach. Włączyliśmy się również w zbiórkę materiałów na legowiska organizowaną przez niesamowitych podopiecznych Stowarzyszenia Emaus, którzy podczas warsztatów terapii zajęciowej tworzą przytulne posłania dla psów oraz kotów, a następnie przekazują je fundacjom i organizacjom zajmującym się poprawą losu bezdomnych zwierząt. By pomagać naszym braciom mniejszym, wykorzystujemy też nasze media społecznościowe – dzięki cotygodniowemu cyklowi adopcyjnemu Krakowa dla Mieszkańców nowe domy znalazło już wiele psów i kotów.

Działajmy wspólnie dla naszego miasta

Wszystkie te akcje, wydarzenia oraz interwencje zawsze są dla nas okazją do spotkań ze wspaniałymi ludźmi z wielu grup wiekowych i przeróżnych środowisk. A co za tym idzie – do zapadających w pamięć rozmów, refleksji oraz obserwacji, które bardzo inspirują i dają nam siłę oraz motywację do dalszego działania. Za sukces naszych akcji w dużej mierze odpowiadacie właśnie Wy, Mieszkańcy, i Wasze ogromne zainteresowanie i wsparcie! Większość wydarzeń i działań nie udałaby się też bez wolontariuszy Krakowa dla Mieszkańców oraz Alternatywy Młodych dla Krakowa. Jeśli Wy również chcecie jeszcze bardziej zaangażować się w działanie dla dobra naszego miasta – dołączcie do tego grona! Wystarczy, że wypełnicie formularz.